Amerika Birleşik Devletleri'nde, süt sığırları, kuşlar ve diğer hayvan sürülerini kasıp kavuran büyük salgın sırasında 61 insan Kuş gribi A (H5N1) vakası görüldü. Şaşırtıcı bir şekilde, hepsi hafifti. ABD'de süt sığırlarındaki salgın devam ederken, Kanada Halk Sağlığı Kurumu, Kanada'da Kuş gribi A(H5N1) virüsünün neden olduğu bir kuş gribi vakasını doğruladı. 9 Kasım’da, hastaneye yatırılan bir gencin kuş gribi için ‘muhtemel pozitif’ test sonucu bildirilmişti. Görünüşte sağlıklı olan genç uzun süre entübe oldu ve mekanik ventilasyon gerektirecek kadar hastaydı. Laboratuvar testleri, hastanın Kuş gribi A (H5N1) olduğunu ve virüsünün genom dizileme sonucuna göre clad 2.3.4.4b, genotip D.1.1. olduğu gösterildi. Ülkede kapsamlı bir halk sağlığı soruşturması yürütmeye başladı ve enfeksiyonu önlemek ve olası yayılmayı sınırlamak için temas takibi, test ve temaslılara antiviral ilaç gibi önlemler aldı. Şu ana kadar başka bir vaka tespit edilmedi. Ama soruşturma, bireyin kuş gribine nasıl yakalandığını henüz belirleyemedi.
Kanada bu araştırmaları yürütürken bir diğer haber de Louisiana’dan geldi. 65 yaşından büyük bir hastada ilk ciddi Kuş gribi A (H5N1) vakası duyuruldu. Hasta enfekte bir kuşa maruz kaldığında arka bahçesindeydi yani virüs ile karşılaşana kadar sağlıklıydı ve endişe verici olan bu vaka da Kanada’daki genç gibi Kuş gribi A (H5N1)'in D1.1 genotipi ile enfekteydi. Bu genotip, ABD’deki sığırlarda bulunan ve bazı kümes hayvanlarına da bulaşan B3.13 genotipinden tamamen farklıydı.
Kuş gribi A (H5N1)'in D1.1 genotipi, ilk olarak geçen ay Washington’da ortaya çıkmış ve kümes hayvanı itlafında görev alan 14 işçideki enfeksiyona neden olmuştu. Ama bunlar hafif ve önemsiz vakalardı. Son haberlerde bildirilen bu iki ciddi D1.1 vakası Kuş gribi A (H5N1)'in bulaşmasında başka yolların olabileceğini ve ciddi bir hastalığın mümkün olduğunu göstermektedir ve endişe vericidir. Kuş gribi A (H5N1)’nin 100'den fazla genotipinden herhangi birinin bir halk sağlığı sorununa dönüşme potansiyeli her zaman vardır. Bu nedenle şu anda asıl sorun bu vakalara virüsün nasıl bulaştığını çözmektir. Kök neden araştırmaları zor olabilir ve enfeksiyonun kaynağını belirlemek her zaman mümkün olmayabilir.
Gribin süper gücü, kendini sürekli olarak yeniden türetme yeteneğidir ve bu, onu hayvanlarda yok etmeyi başarsak bile sorunun ortadan kalkmayacağı anlamına gelir. İşte bu nedenle, Hong Kong'da ilk kez ortaya çıkmasının üzerinden neredeyse 30 yıl geçmesine rağmen bir tehdit olmaya devam etmektedir. Kuş gribi A (H5N1) ile insan enfeksiyonu nadirdir ve genellikle enfekte kuşlarla, diğer enfekte hayvanlarla veya aşırı derecede kirlenmiş ortamlarla yakın temastan sonra meydana gelir. Yeni bir bulaşma yolu tespit edilene kadar enfeksiyonlarını önlemek için, insanlar canlı veya ölü yabani kuşlara veya diğer yabani hayvanlara dokunmamalı ve evcil hayvanları hasta veya ölü hayvanlardan uzak tutmalıdır. İyi haber şu ki, şu ana kadar H5N1'in insandan insana bulaştığı tespit edilmemiştir. İşte bu gerçekleşirse, yeni bir pandemi ile savaşmak zorunda kalabiliriz.
Uzm. Dr. Tutku Taşkınoğlu